Informatie
Links
Contact
De terugbeltijden zijn: maandag t/m donderdag van 8.30 uur tot 17.00 uur vrijdag 8.30 uur tot 13.00 uur
Diabetes en het oog
Netvliesveranderingen bij diabetes mellitus kunnen zich voordoen in de vorm van diabetisch maculair oedeem of perifere diabetische retinopathie. Beide kunnen ook samen voorkomen.
Een verhoogde bloedsuikerspiegel leidt tot veranderingen in de bloedvaten in verschillende delen van het lichaam. Afzettingen van suikermoleculen op structurele eiwitten beschadigen de vaatwanden en veroorzaken vaatafsluitingen.
Dit veroorzaakt verschillende veranderingen in het netvlies. Microaneurysma's zijn kleine vaatuitstulpingen die, net als kleine netvliesbloedingen of exsudaten van vetdeeltjes, worden veroorzaakt door beschadiging van de vaatwanden.
Kleine vaatafsluitingen komen tot uiting in Cotton-Wools-Spots, dat zijn kleine netvliesgebieden die door het microinfarct een zwelling van het zenuwweefsel ontwikkelen. Als gevolg van de verminderde bloedstroom ontstaan ook parelsnoerachtige aders, waarbij de vaatwanden afwisselend sterk verwijd en vernauwd zijn, of intraretinale microvasculaire anomalieën (IRMA), waarbij shunts, d.w.z. kortsluitingen, ontstaan tussen kleine slagaders en aders. In het verdere verloop kan het lichaam ook hier reageren met een verhoogde productie van groeifactoren voor vaten of met een activering van een ontstekingsreactie.
Diabetisch macula-oedeem
Als vooral het centrum van het gezichtsvermogen is aangetast, spreken we van diabetische maculopathie. Heel vaak is er sprake van oedeem in het centrale netvlies, d.w.z. vochtophoping in het netvliesweefsel. Getroffen patiënten lijden een aanzienlijk verlies van hun centrale gezichtsscherpte. Lasertherapie wordt zelden overwogen in het gebied van de macula - want als de fovea centralis, ons gezichtscentrum, wordt aangetast, is de nevenschade van de laserstraling groter dan het therapeutische voordeel.
In het geval van DMO, zoals bij natte AMD of vaatafsluiting, worden daarom zeer vaak VEGF-remmers overwogen, die kunnen worden toegediend als onderdeel van een IVOM (intravitreale toediening van geneesmiddelen). In tegenstelling tot veel andere ziekten wordt de anti-VEGF-therapie voor diabetisch maculair oedeem gestart met een reeks van 6 injecties met maandelijkse tussenpozen (in plaats van 3 injecties), omdat het oedeem bij diabetes meer tijd nodig heeft om op te lossen.
Er is ook een therapie met een ontstekingsremmend cortisonenimplantaat (Ozurdex®) beschikbaar voor DMO (en vasculaire occlusies). De werkzame stof dexamethason is ingebed in een biomatrix die voortdurend in het oog wordt opgelost en waarbij de werkzame stof vrijkomt. Het voordeel hiervan is de verminderde frequentie van de injecties, aangezien een therapeutisch effectieve concentratie in het oog gewoonlijk over een periode van 3-4 maanden kan worden bereikt. Nadelen daarentegen zijn de frequentere toename van de intraoculaire druk (door steroïden veroorzaakt glaucoom) en de versnelde toename van de lensopaciteit (cataract). Doorgaans neemt de behandelingsfrequentie van IVOM's af naarmate de therapie langer duurt en kan deze in sommige gevallen na enkele jaren zelfs worden gestaakt.
Gezond oog
Perifere diabetische retinopathie
De verschillende bovengenoemde veranderingen kunnen ook optreden in het perifere gebied van het netvlies. Diabetische retinopathie wordt onderverdeeld in verschillende stadia, afhankelijk van welke veranderingen zich voordoen en in welke mate. Allereerst moet een onderscheid worden gemaakt tussen een niet-proliferatieve en een proliferatieve vorm.
Proliferaties zijn een groei van bloedvaten van het netvliesoppervlak naar het glasachtig lichaam, vaak bekleed met bindweefsel. Bij afwezigheid van deze proliferaties (niet-proliferatieve vorm) wordt een onderscheid gemaakt tussen milde, matige, ernstige en pre-proliferatieve vorm, zodat in het laatste stadium de patiënten op het punt staan over te gaan naar een proliferatieve vorm.
Niet-proliferatieve vorm
Proliferatieve vorm
In het proliferatieve stadium leiden deze nieuwe bloedvaten tot glasvochtbloedingen, die vaak worden gevolgd door verdere verklevingen van het netvlies door de toename van de proliferaties, die vervolgens resulteren in netvliesloslatingen. In dit gevorderde stadium kan alleen een grote operatie met een vitrectomie helpen. Het glasachtig lichaam en de proliferatieve membranen worden verwijderd en, indien nodig, wordt het netvlies opnieuw gehecht met behulp van verschillende chirurgische technieken.
In de vroege stadia van de niet-proliferatieve vorm kan vaak worden gewacht, maar de patiënt moet worden aangespoord zijn diabetes consequenter aan te passen. Dit vereist de medewerking van de behandelend huisarts of diabetoloog, die van de resultaten van het oftalmologisch onderzoek in kennis wordt gesteld op een speciaal bevindingenblad voor diabetici. In latere stadia (pre-proliferatief of vroeg-proliferatief stadium zonder grote glasvochtbloedingen) wordt meestal een panretinale laserbehandeling toegepast.
Hier wordt het hele perifere gebied van het netvlies bekleed met dicht op elkaar staande lasereffecten. Het deel van het buitenste netvlies dat minder relevant is voor het dagelijks leven wordt dus grotendeels opzettelijk vernietigd om het resterende netvlies, met name de macula, van voldoende zuurstof te voorzien. De bijwerkingen van deze therapie zijn echter vooral zichtbaar in de schemering of in het donker, omdat het daarvoor benodigde buitenste netvlies grotendeels door de laser is vernietigd.
De laatste tijd wordt therapie met VEGF-remmers daarom ook hier steeds meer toegepast, omdat de zintuiglijke cellen in het perifere gebied van het netvlies hier behouden blijven. Een nadeel van anti-VEGF-therapie is echter dat deze over een aanzienlijk langere periode moet worden uitgevoerd. Lasertherapie is vaak na 3 tot 4 sessies voltooid en zorgt dan voor voldoende stabilisatie.
Lees meer
Sicca syndroom – Symptomen en oorzaken
Het sicca syndroom is een veelvoorkomende aandoening die wordt veroorzaakt door een verminderde productie van
Andere maculaire aandoeningen
In de loop van het leven krijgt iedereen te maken met een inkrimping van het
Prematuren Retinopathie (ROP)
Netvliesafwijking vroeggeborenen (prematuren retinopathie) ist ein Netzhauterkrankung, welche ein frühgeborenes Kind in seiner Behandlung der
Hereditaire maculaire dystrofie
Hereditaire maculaire dystrofie, Dit is een genetische ziekte van de macula. Er zijn verschillende vormen